ವಲಸಿಗನ ಗೋಳು!

ಹಲವು ಸಮಾಜ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರು ವಾದ ಮಾಡೋ ಹಾಗೆ ವಲಸೆ ಬಂದವರಿಗೆ ಸುಮಾರು ೨೫ ವರ್ಷಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತಂತೆ ತಮ್ಮನ್ನ ತಾವು establish ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳೋಕೆ!

ನಮ್ ಆಫೀಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡೋ ಭಾರತೀಯ ಸಂಜಾತೆಯೊಬ್ಬಳನ್ನು ಕೇಳಿದೆ - 'ನಿಮ್ಮ ಮಗ ಇಲ್ಲೇ ಶಾಲೆಗೆ ಹೋಗ್ತಾನಂತೆ, ಹೌದಾ?'
ಅವಳೆಂದಳು 'ಹೌದು, ಇಲ್ಲೇ ಸ್ಕೂಲಿಗೆ ಸೇರ್‍ಸಿದ್ವಿ, ಮುಂದೆ ಅವನು ದೊಡ್ಡವನಾದ ಮೇಲೆ, ನಾವು ಇಂಡಿಯಾಕ್ ಹೋಗಿ ರಿಟೈರ್ ಆಗ್ ಬೇಕು ಅಂತ ಇದೀವಿ'.

ನಿಮ್ಮ ವಿಷ್ಯ ನನಗ್ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ, ನಾನು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಅಲ್ಲಿ ೨೫ ವರ್ಷ ಇದ್ದು ಬೆಳೆದೋನು, ಇನ್ನು ಸಮಾಜಶಾಸ್ರಜ್ಞರ ಮಾತು ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ನಿಜವಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆ ಊರೋದಕ್ಕೆ ನನಗೆ ೨೫ ವರ್ಷ ಬೇಕಾಯ್ತು ಅಂದುಕೊಳ್ಳಿ, ಅಲ್ಲಿಗೆ ನನಗೆ ೫೦ ವರ್ಷ ಆಗಿರುತ್ತೆ. ಈ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲೇ ನನಗೆ ಭಾರತೀಯರ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಸ್ಪಂದಿಸಲು ಶಕ್ತಿ ಕುಂದುತ್ತಾ ಇದೆ, ಇನ್ನೂ ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೇನು ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುತ್ತೋ, ನನ್ನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಶಕ್ತಿ ಉಳಿದಿರುತ್ತೇ ಅನ್ನೋದಕ್ಕೆ ಏನು ಗ್ಯಾರಂಟಿ? ನನ್ನ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿ ವಾಪಾಸ್ಸು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಹೋಗ್ತಾಳೋ ಬಿಡ್ತಾಳೋ, ಇವೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಯೋಚಿಸಿದರೆ ನಾವು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮಾತು ದಿನೇ ದಿನೇ ದೂರವಾದಂತೆನಿಸೋಲ್ಲವೇ?

ಇಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮಸ್ಯೆ ಇದೆ - ನಾನು ವಲಸಿಗನಾಗಿ ಬಂದವನೇ? ನಾನು ಇಲ್ಲಿಗೆ H1B ಕೂಲಿಯಾಗಿ ಬಂದವನು, ಅಂದರೆ non-immigrant ವೀಸಾದಲ್ಲಿ, ಮುಂದೆ ವಲಸಿಗನಾದವನು - ಸದ್ಯಕ್ಕೆ ಹಸಿರು ಕಾರ್ಡಿನ ಫಲಾನುಭವಿ - ಹಸಿರಿನಿಂದ citizenship ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕೋ ಬಿಡಬೇಕೋ ಅದು ಮತ್ತೊಂದು ಮಹಾ ಸಮಸ್ಯೆ, ಮುಂದೆ ನೋಡೋಣ - ನಮ್ಮೂರಲ್ಲಿ ಬಡವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಹಸಿರು ಕಾರ್ಡನ್ನು ಕೊಡ್ತಾರೆ, ಅಂದ್ರೆ ನಾನು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು "ಬಡವ" (ಅಥವಾ ಬಢವ) ನಾದವನು ಅನ್ನಲ್ಲಿಕ್ಕೂ ಅಡ್ಡಿ ಇಲ್ಲ. ಈ ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರ ತತ್ವ ನನಗೆ ಒಪ್ಪುತ್ತೋ ಅನ್ನೋ ಜಿಜ್ಞಾಸೆ (ಅಲ್ಲ ಬರೀ ಆಸೆ) ಹುಟ್ಟುತ್ತೆ. ಏನೇ ಹೇಳೀ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ಬಾರ್ಡರನ್ನು ದಾಟಿ ಬಂದಂಥವರೋ, ಅಥವಾ ಈ ಹಿಂದೆ ಯೂರೋಪಿನಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ, ನೈತಿಕ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯ ದಾಹಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತು ತಂದ ವಲಸಿಗರಿಗಿಂತಲೂ ನನ್ನಂತವರು ಭಿನ್ನ.

ಆನಂದ ಭಕ್ಷಿ ರಚಿಸಿದ, ನಾಮ್ ಚಿತ್ರದ 'ಚಿಟ್ಟೀ ಆಯಿ ಹೈ' ಹಾಡನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗಲೆಲ್ಲ - 'ಪರದೇಶಕ್ಕೆ ಹೋಗುವವರೇ, ಹಿಂತಿರುಗಿ ಬಾರದವರೇ...' ಎನ್ನುವ ಪದ ಪಂಕ್ತಿಗಳು ನನಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಲಾರವು ಅನ್ನುವ ಮಾತು ನಾನಿಲ್ಲಿ ಕಳೆದಷ್ಟು ದಿನಗಳೂ ಹಳೆಯದಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತವೆ. ಬುದ್ಧಿವಂತರು ಬಳಸಿದ ಹಾದಿಯೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಬಂದು ಹಾಯಾಗಿ ಇರುವುದು ಎಂತಲೋ ಅಥವಾ ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಗಂಟೂ-ಮೂಟೆ ಕಟ್ಟುವುದು ಎಂತಲೋ? (ಅಲ್ಲದೇ ವಲಸಿಗರೆಲ್ಲ ಬುದ್ಧಿವಂತರೇನಲ್ಲ, ಅಲ್ವೇ?). ಸರಿ, ಇದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಉತ್ತರ ಸಿಕ್ಕೀತೇನೋ ಎಂದು Robert Frost ನ ಮೊರೆ ಹೋದೆ, ಅವನೂ ಕೊನೆಗೆ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕವಲೊಂದನ್ನು ಕೊಟ್ಟು ಹೋದ:

"I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I—
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference."

Robert Frost ನನ್ನು ಇಷ್ಟು ಕೆಟ್ಟದಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿ(ದಿ)ದ್ದಕ್ಕೋ, ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಕ್ಕೋ ನನ್ನನ್ನು ಬೈಯುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಮೇಸ್ಟ್ರಿಗೆ ಬಿಡುತ್ತೇನೆ. ಈ ಪದ್ಯದ ಹಲವಾರು ರೀತಿಯ ವಿಮರ್ಶೆಗಳೆಲ್ಲ ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಾಲಿಗೆಯ ತುದಿಯಲ್ಲಿತ್ತು, ಇಂದು ಎದೆಯ ತಿದಿಯನ್ನೊತ್ತಿದರೂ ಪದ್ಯದ ಎರಡು ಸಾಲುಗಳೂ ಸರಿಯಾಗಿ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿರದುದ್ದಕೆ ನಾನು ಯಾರನ್ನೂ ದೂಷಿಸೋದಿಲ್ಲ, ಅದು ಸಹಜವಾದದ್ದು ಎಂದು ನಿರ್ಲಿಪ್ತನಾಗುತ್ತೇನೆ!

ಇತ್ತೀಚಿನ ಭ್ರಮ ನಿರಸನಗಳಲ್ಲಿ ಅಮೇರಿಕೆಗೆ ಬಂದು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಾಸು ನಿಲ್ಲದೇ ಹೋಗೋದೂ ಸಹ ಒಂದು. ಎಷ್ಟೇ ದುಡಿದ್ರೂ ಅದೂ ಹಂಗೂ-ಹಿಂಗೂ ಖರ್ಚಾಗೇ ಹೋಗುತ್ತೇ ವಿನಾ ವರ್ಷದ ಕೊನೇಲಿ ನನ್ನದು ಎಂದು ಉಳಿಯೋದು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ - ಈ ಪೇ ಚೆಕ್ ನಿಂದ ಪೇ ಚೆಕ್‌ಗೆ ಬದುಕೋರ್ ಹಣೇ ಬರಹ ಇನ್ನೇನಾಗುತ್ತೆ ಮತ್ತೆ? - ಅದೇ ನಮ್ಮ ಸತ್ಯಬಾಬು ಮಾಡಿದ್ದೇ ಸರಿ ಅನ್ಸುತ್ತೆ: ೧೯೯೬ರಲ್ಲಿ ನಾವೆಲ್ಲ ಅಮೇರಿಗೆ ಹೋಗೋದೂ ಅಂದ್ರೆ ಹಿಮಾಲಯದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿ ೨೫ ವರ್ಷ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ ಋಷಿಗೆ ದೇವರು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷನಾಗಿ ಮೋಕ್ಷ ಕೊಟ್ಟಾಗ ಎಷ್ಟು ಸಂತೋಷವಾಗ್ತಿತ್ತೋ, ಅಷ್ಟು ಸಂತೋಷವಾಗಿತ್ತು. ನಾವೆಲ್ಲ ನಮ್-ನಮ್ ಬೇಳೆ ಕಾಳು ಬೆಯ್ಯೋ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಬಂದಕೂಡ್ಲೇ ದೇಶ ಬಿಟ್ಟು, ಕಂಬಿ ಕಿತ್ತೆವು. ಆದರೆ ಸತ್ಯಬಾಬು ಮಾತ್ರ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲೇ ತನ್ನ ಅಪ್ಪ-ಅಮ್ಮನನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬರೋದು ಬೇಡ ಎಂದು ಅಲ್ಲೇ ವಿಪ್ರೋ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಇರೋ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿದ. ನಾವೆಲ್ಲ ಒಳಗೊಳಗೇ ಬೆರಗಾಗಿದ್ದೆವು. ಇಂದು ಅವನು ಎಲ್ಲಿದ್ದಾನೋ ಯಾರಿಗೆ ಗೊತ್ತು? ಅವನು ಬಿಸಿನೆಸ್ ಟ್ರಿಪ್ಪೂ ಅದೂ-ಇದೂ ಅಂತ ಕಂಡ ಕಂಡ ದೇಶಾನೆಲ್ಲ ಕಂಪನಿ ದುಡ್ಡಲ್ಲಿ ತಿರುಗಿದ್ದಾನೆ ಅಂತ ಕೇಳಿದೆ. ೧೯೯೬ರಿಂದ ಅವನು ಇಲ್ಲೀವರೆಗೆ ವಿಪ್ರೋನಲ್ಲೇ ಇದ್ರೆ, ಅವನ ಸ್ಟಾಕ್ ಆಪ್ಷನ್ನೂ, ಅವನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯೂ, ಅವನ ವೃತ್ತಿಯೂ, ಅವನ ಸ್ಟೇಟಸ್ಸೂ ಇವೆಲ್ಲ ಹೇಗಿರಬಹುದು ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ? ಅದೇ ನನ್ ಸ್ಥಿತಿ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆಲ್ಲ ಗೊತ್ತಿರೋದೇ, ಇಲ್ಲಾ ಅಂದ್ರೆ ಅಕ್ಕನ ಮಗಳ ಮದುವೆ ಒಂದು ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಕೊಡೋಕೆ ಹಿಂದೆ-ಮುಂದೆ ನೋಡ್ತಿದ್ನೇ?

ನನ್ ಸ್ನೇಹಿತ ಶಂಕ್ರ ನನ್ನನ್ನ ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಯಾವತ್ತೋ ಒಂದು ಮಾತು ಹೇಳಿದ್ದ - ನೀನು ಬುದ್ಧಿವಂತರಲ್ಲಿ ದಡ್ಡ, ದಡ್ಡರಲ್ಲಿ ಬುದ್ಧಿವಂತ - ಎಂದು. ಈ ಮಾತು ಇವತ್ತಿಗೂ ಬಹಳ ಬದಲಾಯಿಸಿಲ್ಲ, ನನ್ನ ನಿಲುವಿನಲ್ಲಿ. ಅದಕ್ಕಿನ್ನೊಂದು ಕರೋಲ್ಲರಿ ಸೇರಿಸೋದಾದ್ರೆ, ನನ್ನ ವಲಸಿಗ ಬದುಕು (ಒಂಥರಾ ಬಂಡ್ ಬಾಳ್ವೆ) 'ಶ್ರೀಮಂತರೊಳಗೆ ಬಡವ, ಬಡವರೊಳಗೆ ಶ್ರೀಮಂತ'ವಾದದ್ದು. ನಾನು ದುಡಿದ ಹಣಕ್ಕೆ ಅಲ್ಪಾ-ಸೊಲ್ಪಾ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ಏನಾದ್ರೂ ಬರುತ್ತೇ ಅನ್ನೋದಾದ್ರೆ ನನ್ ಡಾಲರ್‌ನ್ನ ರುಪಾಯಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿದಾಗಲೇ!

ಅಂದ್ರೆ ಭಾರತದಿಂದ ನಾನು ದೂರ ಹೋದಷ್ಟೂ, ನನ್ನ ಶ್ರೀಮಂತಿಕೆ ನನ್ನೊಳಗಿನ ಮರೀಚಿಕೆಯಾಗುತ್ತೋ, ಅಥವಾ ನಾನು ಇಲ್ಲಿ ಸೆಟ್ಲ್ ಅಂತ ಆದಾಗ (ಈ ಸೋಸಿಯಲಿಸ್ಟ್‌ಗಳ ಮನೆ ಹಾಳಾಗ), ನನಗೆ ೫೦ ವರ್ಷ ಆಗಿರತ್ತೋ? ಅನಿಕೇತನವಾದ ಮನಸ್ಸಿದೆ, ನಿಕೇತನವಾಗುವುದಕ್ಕೆ ನೆರೆ-ಹೊರೆಯಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು ಇತ್ತೀಚಿಗಿನ ಕೊರಗಿನೊಳಗೊಂದು!